Sterydy – cena efektownego wyglądu
Żyjemy w czasach, w których króluje kult piękna i młodości. Żyjemy w czasach, w których duża część z nas zwraca większą uwagę na wygląd zewnętrzny niż na wartości, o które zabiegano jeszcze kilkadziesiąt lat temu.
Odpowiedzią na potrzeby społeczeństwa stawiającego na kondycję fizyczną i urodę stały się substancje chemiczne, których stosowanie może przynieść więcej szkód niż pożytku.
Ideały współczesnego społeczeństwa
Cielesność człowieka jest obecnie jednym z głównych środków wyrazu. Fakt ten wykorzystują dynamicznie rozwijające się technologie, w tym biotechnologia, dostarczając nowych możliwości poprawy kondycji fizycznej oraz aparycji. Pozwalają one na zaspokojenie oczekiwań współczesnego człowieka. Pomagają zachować młodość, witalność oraz zdrowie. Podtrzymują w przekonaniu, że wygląd zewnętrzny to coś, co ma istotny wpływ na określenie jakości życia. Co ważne, umożliwiają osiągnięcie celów urodowych w jak najkrótszym czasie. Według dużej grupy ludzi kluczem do sukcesu w tej kwestii są sterydy, które są zdobywane podobnie jak narkotyki, i podobnie jak one są w stanie zniszczyć nie tylko ciało, ale i system wartości.
Czym są sterydy?
Sterydy to lipidy, w ich cząsteczkach występuje szkielet węglowy w formie czterech sprzężonych pierścieni. Z punktu widzenia farmakologii termin ten oznacza leki sterydowe, których skład opiera się na rozmaitych kortykosteroidach. Tymczasem, osoby zajmujące dopingiem sportowym, przez sterydy rozumieją grupę steroidów, które sterują anabolizmem organizmu. Fachowcy nazywają te substancje sterydami anabolicznymi lub sterydami anaboliczno-androgennymi, SAA (ang.: anabolic androgenic steroids – AAS). Są one niczym innym jak syntetycznie wytwarzanymi hormonami, które „udają” męskie hormony płciowe. Stosowane są one w leczeniu dolegliwości związanych z deficytem steroidów hormonalnych (np. hipogonadyzm). Korzystanie z ASS może mieć wpływ na rozwój pierwszorzędowych i drugorzędowych cech płciowych, tj.:
- owłosienie ciała,
- pogłębienie barwy głosu,
- rozwój męskich organów płciowych,
- przyrost masy mięśniowej (efekty „anaboliczne”),
- popęd płciowy (efekty „androgenne”).
Cel zażywania SAA
Trening siłowy jest składnikiem stylu życia coraz większego grona ćwiczących. Aby móc cieszyć się jego wynikami niektórzy decydują się na stosowanie SAA. Większość osób sięga po sterydy z dwóch powodów, tzn. aby możliwie szybko zbudować masę mięśniową oraz aby szybciej spalać tkankę tłuszczową. Steroidy anaboliczno-androgenne stosowane przez osoby zwiększające objętość i intensywność treningu są w stanie podnieść siłę, gotowość wysiłkową oraz szybkość. Jednak dla sporej grupy osób rezultaty sportowe nie mają większego znaczenia.
Według rzeszy młodych użytkowników tego typu substancji, stosowanie steroidów anaboliczno-androgenych jest uzasadnione dlatego, że wpływają one na zwiększenie pewności siebie, a poprzez to, na zwiększenie poczucia własnej wartości. Jest to bardzo istotne, gdy weźmie się pod uwagę, że we współczesnym świecie człowiek wyróżniający się piękną sylwetką, ponadprzeciętnym umięśnieniem jest uosobieniem siły i budzi respekt. Należy jednak zaznaczyć, że zainteresowanie uzyskaną muskulaturą, własnym wyglądem może rosnąć wraz z zażywaniem sterydów.
Uzależnienie od sterydów anabolicznych
Zakwalifikowane do grupy substancji poprawiających wydajność (fizyczną) oraz obraz własny (ang. Performance Image Enhancemenent Drugs, PIEDs) sterydy stały się tematem rozważań specjalistów zajmujących się kwestią uzależnień. Oszacowali oni, że ponad 30% decydujących się na zastosowanie SAA wykazuje syndrom uzależnienia. Stan ten wyróżnia się regularnym zażywaniem sterydów anabolicznych pomimo zaburzeń w funkcjonowaniu fizycznym, psychologicznym, oraz pomimo problemów w kwestii życia w społeczeństwie i kariery zawodowej. Co więcej, użytkownicy uzależnieni od SAA wydają na te preparaty niewyobrażalne sumy pieniędzy. Należy również dodać, że w celu maksymalizacji ich działania osoby nadużywające sterydy decydują się na mieszanki różnych SAA, w wielu przypadkach „okraszone” dodatkami niesteroidowymi.
Warto jednak zauważyć, że rozpoznanie uzależnienia od sterydów nie jest proste. W porównaniu z klasycznym mechanizmem uzależnienia od narkotyków, w przypadku osób zażywających SAA brak jest natychmiastowej gratyfikacji. Dlatego diagnostyka uzależnień, stosowana w przypadku substancji dającej natychmiastową korzyść może nie być skuteczna w diagnozowaniu uzależnienia od SAA.
Stan zdrowia a uzależnienie od sterydów
Zbyt częste stosowanie sterydów anabolicznych prowadzić może do poważnych, a nawet nieodwracalnych problemów zdrowotnych. W toku prowadzonych obserwacji wykazano, że efekty uboczne wynikające ze stosowania SAA występują u niemal 80-100% zażywających je osób. W celu osiągnięcia poprawy swoich wyników użytkownicy sterydów anabolicznych nierzadko stosują dawki, które kilkanaście lub kilkadziesiąt razy przekraczają bezpieczne normy. Wraz ze wzrostem ilości stosowanych preparatów rośnie niebezpieczeństwo dla zdrowia.
Uszkodzenia nerek i wątroby są jednymi z najpoważniejszych konsekwencji związanych z nadużywaniem SAA. Osoby, które nie oszczędzają na tego typu preparatach mogą mieć również problemy sercowo-naczyniowe oraz odczuwać efekty zbyt wysokiego ciśnienia krwi. U niektórych uzależnionych stwierdza się powiększenie mięśnia sercowego, zmiany stężenia cholesterolu, które prowadzą do zwiększenia ryzyka ataku czy zawału serca, nawet u młodych osób. Niektóre, szczególnie sfałszowane SAA pochodzące z niesprawdzonych źródeł, wytwarzane w niesterylnych warunkach, zwiększają ryzyko infekcji wirusowych. Najbardziej niebezpiecznym dla zdrowie skutkiem dożylnego zażywania sterydów jest zakażenie wirusem HIV, który wywołuje zespół nabytego niedoboru odporności znanego jako AIDS. Zbyt częste zażywanie SAA może także skutkować pojawieniem się problemów skórnych w postaci trądziku, wstrzymywaniem moczu oraz wielu innych chorób ujawniających się w zależności od płci.
W przypadku kobiet sterydy powodują zmiany cyklu lub skutkują wstrzymaniem miesiączki. Objawem zażywanie tego typu preparatów przez kobiety jest powiększenie łechtaczki i maskulinizacja. SAA prowadzą do:
- zmniejszenia się piersi,
- zmniejszenia zawartości tkanki tłuszczowej,
- pojawienia się zarostu na twarzy,
- pojawienia łysienia typowego dla mężczyzn,
- obniżenia tembru głosu.
U mężczyzn sterydy anaboliczne znacznie rozregulowują normalną produkcję hormonów w organizmie. Ich zażywanie może prowadzić do zmniejszenia produkcji spermy i atrofii, czyli zmniejszenia się rozmiaru jąder. Specyfiki te zwiększają również ryzyko wystąpienia raka prostaty. Do zmian, które są efektem stosowania sterydów, i które są nieodwracalne, zalicza się łysienie oraz rozrost sutków.
Steroidy anaboliczno-androgenne są formą dopingu szczególnie niebezpieczną dla zdrowia młodych ludzi. Stosowanie SAA u nastolatków może prowadzić do zahamowania wzrostu z powodu przyspieszenia zmian w dojrzewaniu płciowym oraz osiągnięcia wcześniejszej dojrzałości szkieletu.
Sterydy a psychika człowieka
Zażywanie SAA przez dłuższy okres czasu ma wpływ na przepływy w mózgu niektórych substancji, do których zalicza się dopaminę i serotoninę. Ma to istotny wpływ na nastrój oraz zachowania. Stwierdzono, że zbyt częste zażywanie sterydów anabolicznych prowadzić do agresji wyrażającej się atakami wandalizmu, zuchwałymi kradzieżami, czy napadami z bronią w ręku.
Niektóre osoby stosujące SAA mogą doświadczać częstych zmian nastroju, symptomów maniakalnych, irytacji, a u innych użytkowników obserwuje się polepszenie samopoczucia. W niektórych przypadkach konsekwencją nadużywania sterydów jest paranoidalna zazdrość, tendencja do kłamania, oraz wynikający z poczucia niepokonania osłabiony rozsądek.
Funkcjonowanie w społeczeństwie
Często decyzja o korzystaniu z sterydów wynika z zaburzenia określanego mianem dysmorfia mięśniowa (bigoreksja). Polega ono na nadmiernym zaabsorbowaniu wyglądem własnego ciała, szczególnie własną muskulaturą. Osoby z bigoreksją konsekwentnie poddają się wyczerpującym treningom, którym towarzyszy nadużywanie wszelkiego rodzaju suplementów i sterydów. Dysmorfia mięśniowa, która pod pewnym względem przypomina anoreksję, sprawia, że użytkownicy dotknięci tą przypadłością zaniedbują swoje życie towarzyskie, głównie poprzez niespełnianie ról społecznych oraz ograniczenie kontaktów z ludźmi.
