Rodzaje depresji oraz jej przyczyny. Jak ją leczyć?
Angelina Jolie chorowała na nią jako nastolatka, a Nicole Kidman po rozwodzie z Tomem Cruise. Gwyneth Paltrow zapadła na nią tuż po urodzeniu syna. Dziesiątki różnych sytuacji, a choroba ta sama – jaka? To Depresja. Dzisiaj postaram się wam wytłumaczyć jakie są rodzaje depresji oraz jej przyczyny. Dowiesz się również jak ją leczyć.
Depresja, to choroba demokratyczna, która dotyczy każdego, bez względu na to kim jest i ile zarabia. Może pojawić się niemal w każdym momencie życia. Dlatego warto wiedzieć, z czym się nią je.
Na początek – rozszyfrujmy trzy podstawowe pojęcia i słowa, którymi jest opisywana.
Depresja – słownictwo
Pierwszym będzie słowo afektywny.
Przez psychiatrów, depresja bowiem zaliczana jest właśnie do zaburzeń afektywnych, czyli bardzo szerokiej grupy zaburzeń i chorób o podłożu psychicznym.
W tej grupie znajdą się bowiem różne rodzaje depresji, zarówno choroby takie jak CHAD, czyli charakteryzujące się okresami manii, jak i depresji, jak i dystymia czyli depresja trwająca przez długi czas, będąca jednocześnie zaburzeniem nastroju o małym nasileniu. Bo zaburzenie afektywne to zaburzenie dotyczące ekspresji emocji.
Zaburzenie afektu. Mówiąc zaś najprościej, zaburzenie afektywne, to zaburzenie przeżywania uczuć. Takie zaburzenie może zatem przejawiać się zarówno obniżeniem nastroju jak i jego podwyższeniem.
Ale to nie koniec trudnych słów.
Depresja, zależnie od jej przyczyn i podłoża, dzielona jest na:
- depresję endogenną
- i depresję egzogenną.
Egzogenna to taka, która pojawia się w reakcji na trudne zdarzenie: utratę bliskiej osoby, śmierć, chorobę, etc. Jest reakcją nas samych na zdarzenie zewnętrzne, na które nie mieliśmy wpływu i z którym nie jesteśmy pogodzeni.
Endogenna to – zgodnie ze znaczeniem tego przymiotnika – wynikająca z nas samych, mająca źródło wewnątrz.
A zatem, odwrotnie do egzogennej – nie mająca uchwytnej przyczyny.
Rodzaje depresji: depresja dwubiegunowa i jednobiegunowa.
Czym są te bieguny? Co oznaczają?
Depresja jednobiegunowa to depresja która polega wyłącznie na tym, że osoba chora czuje przygnębienie, smutek, długo trwający stan obniżenia nastroju. Może ona wystąpić raz w życiu, może być też tak że epizody depresyjne będą co jakiś czas wracać – przeplatane okresami zdrowia. Choroba dwubiegunowa to zaś choroba, w której okresy depresji przeplatają się z okresami manii.
A zatem przebiega ona biegunowo – od skrajnej euforii do skrajnego smutku.
Depresja jednobiegunowa to najczęściej spotykane zaburzenie z grupy zaburzeń objawiających się obniżeniem nastroju. Według WHO dotyka około 6 procent ludzi na całym świecie – bez względu na to, z jakiej kultury pochodzą i gdzie żyją. Natomiast w Polsce – według informacji z POZ – szacuje się, że może występować aż u 23 procent populacji.
Mówi się, że statystycznie dotyka ona rzadziej osoby przed 40 rokiem życia, a zatem jest to choroba ludzi dojrzałych.
Jej wystąpienie głównie wiąże się przede wszystkim ze stresującymi wydarzeniami, które pojawiają się w życiu oraz genetycznymi uwarunkowaniami danej osoby.
W badaniach udowodniono, że w następstwie trudnych i stresujących zdarzeń pojawiła się aż u 6,2 procenta kobiet bez genetycznej podatności na depresję i u 16, 6 procent kobiet z genetyczną podatnością (porównując – przy braku tychże zdarzeń, wystąpiła tylko u 0,5 procenta kobiet bez genetycznej podatności i 1,1 procenta z podatnością).
Do etiologii należą tutaj także wydarzenia z dzieciństwa, takie jak:
- wczesna utrata rodziców,
- rozłąka z rodzicami,
- doświadczenie nadużyć.
Rodzaje depresji mają różne cechy charakterystyczne. Cechą charakterystyczną tego rodzaju depresji jest jej cykliczność i nawrotowość. Przy jednym epizodzie depresyjnym, szacuje się istnienie 50 procent szans nawrotu, ale przy trzech epizodach jest to już aż 90 procent.
Jest to zatem zaburzenie pojawiające się okresowo, przez całe życie. Co ważne – nieleczona, potrafi sama ustąpić po kilku miesiącach. Średnio epizod depresji jednobiegunowej trwa od 6 do 9 miesięcy.
Jakie jest ryzyko podjęcia próby samobójczej u osoby chorej na depresję jednobiegunową?
Można zaryzykować, że – porównując do depresji dwubiegunowej – niewielkie. Dotyczy ono bowiem około 10 procent chorych (przy depresji dwubiegunowej to aż 50 procent osób).
Dodatkowo, co w tym kontekście zrozumiałe, częściej występuje u osób cierpiących na choroby somatyczne – i tak, pojawia się aż od do 30 do 60 procent osób cierpiących na przewlekłe zespoły bólowe.
U osób z chorobami tarczycy ten wskaźnik wynosi 20-30 procent, w przypadku cukrzyc to 15-20 procent, a choroby nowotworowe to aż 20 do 40 procent.
Farmakoterapia – efekt placebo czy remedium na wszystko?
Historia leków przeciwdepresyjnych nie jest długa – ma zaledwie 70 lat. A o ich pojawieniu się na świecie zadecydował przypadek – lekarze zauważyli poprawę nastroju u osób leczonych z powodu gruźlicy. Odpowiadał za to stosowany w leczeniu gruźlików Isoniazyd i jego pochodna: iproniazyd. Pierwsze badania na ten temat miały miejsce na początku lat 50-tych zeszłego stulecia.
Przełomowego odkrycia dokonał jednak szwajcarski lekarz psychiatra Ronald Kuhn. I to on jest ojcem pierwszego leku antydepresyjnego – imipraminy. Było to w roku 1957. Dzięki tej substancji ograniczono stosowanie elektrowstrząsów w terapii zaburzeń nastroju. Jednak era leków antydepresyjnych nastąpiła dopiero 20 lat później – i to za sprawą słynnego Prozacu, który został wprowadzony do sprzedaży po raz pierwszy w 1986 roku.
Od początku lat 90-tych leki antydepresyjne masowo wchodzą na rynek i stają się stopniowo jednym z wielu leków, których używają chorzy.
W 2013 roku w Stanach Zjednoczonych w roku 2013 stały się najczęściej przepisywanymi przez lekarzy medykamentami.
Wraz z rozwojem technologii i wiedzy medycznej, na rynku pojawiają się bowiem nowe leki – mają one coraz mniej efektów ubocznych i stają się substancjami dedykowanymi do leczenia konkretnych zaburzeń.
Ich cechą charakterystyczną jest to, że nie działają od razu – a po 10 czy nawet 28 dniach od momentu przyjmowania. Ze względu na mechanizm działania wyróżnia się obecnie aż 15 rodzajów tego rodzaju leków.
Działania antydepresantów są różne, jak różne są rodzaje depresji,
Są coraz bardziej skuteczne i stają się często lekiem, który istotnie ma wpływ na funkcjonowanie chorych. Szacuje się, że aż 50 do 70 procent osób, które poprawnie stosują leki antydepresyjne, pojawia się poprawa samopoczucia.
Co bardzo ważne – leki przeciwdepresyjne nie mają działania uzależniającego. Pod kontrolą psychiatry, mogą być odstawiane w sposób niezauważalny dla chorego (proces ten polega na zmniejszaniu dawki leku, a rozłożony jest na kilka tygodni lub miesięcy).
Jeśli ktoś jednak samodzielnie zechce z dnia na dzień porzucić leczenie, może się spodziewać lekkich zaburzeń snu, bólu głowy, senności etc.
Zbuntowany nastolatek, a może depresja młodzieńcza?
Czy Twoje dziecko wagaruje? Kiedy próbujesz coś mu wytłumaczyć, wścieka się i trzaska drzwiami? Ubiera się prowokacyjnie? Myślisz, że to typowe objawy dorastania i buntu młodzieńczego?
Niekoniecznie.
Tak samo może objawiać się depresja młodzieńcza. Jest ona bowiem jednym z najczęstszych zaburzeń psychicznych wśród dzieci i młodzieży. Depresja występuje stosunkowo często.
Polskie badania epidemiologiczne wskazują na rozpowszechnienie punktowe od 27 do 54 procent – w zależności od fazy dorastania i środowiska.
Depresja młodzieńcza przypada na okres dojrzewania, czyli na osoby w wieku pomiędzy 11 a 16 lat. Dla nastolatków jest to nierzadko czas bardzo trudny: z jednej strony wiąże się ze zmianami w ich układzie hormonalnym (tzw. burza hormonalna), z drugiej z podejmowaniem nowych ról społecznych (np. zmiana szkoły).
Do tego dochodzi fakt systematycznego, a w końcu ostatecznego usamodzielniania się od rodziców oraz to, że przestaje się być dzieckiem.
Jednym z najczęstszych symptomów depresji młodzieńczej są: rozdrażnienie, uczucie zmęczenia, zaburzenia nastroju z towarzyszącym lękiem, problemy ze spaniem etc.
Samopoczucie pogarsza dodatkowo fakt, że nastolatek nie ma takiej samoświadomości jak dorosły – nie rozumie, więc i najczęściej nie wie, co się z nim dzieje.
Tym bardziej, więc silnie czuje lęk i tym gorzej się czuje. A biorąc pod uwagę to, że taki stan emocji utrzymuje się u dziecka przez długi czas, nie więc nic dziwnego w tym, że przekłada się na coraz gorsze wyniki w nauce oraz zaniedbywanie obowiązków.
Tym bardziej nie dziwi, że dziecko – by rozładować napięcie, w jakim żyje – zachowuje się agresywnie.
Warto dodać, że obok depresji młodzieńczej bardzo często pojawia się tzw. depresja maskowana – jej objawy głównie są somatyczne; należą do nich bóle różnego rodzaju, męczliwość, lęk przed ciężkimi chorobami. Na całym świecie, według szacunków WHO depresja występuje zarówno u dzieci jak i u młodzieży – u 2 procent dzieci w szkołach podstawowych, aż 13 do 18 procent wśród nastolatków. Bywa, że zdarza się w wieku przedszkolnym – tu mówi się o 0,3 procenta dzieci.
Czy depresja jest powszechniejsza u kobiet, czy u mężczyzn
Badania epidemiologiczne mówią, że na depresję cierpi dwa razy więcej kobiet niż mężczyzn. Biorąc pod uwagę presję, jaką wywiera kultura masowa na kobiety – nie ma w tym nic dziwnego.
Kobieta ma być piękna: zgrabna i zadbana. Ma być dobrą matką i partnerką. I ma odnosić sukcesy w pracy.
Tymczasem mało komu się to udaje, a kobiety inaczej – dużo gorzej – niż mężczyźni reagują na stres. Produkują bowiem więcej hormonów; szczególnie progesteron uniemożliwia redukcję hormonów stresu. Tym samym, stres się utrzymuje na tym samym poziomie przez dłuższy czas lub powiększa.
Dodatkowo, psycholodzy, analizując czynniki wpływające na rozwój depresji, a z nich wynikłą powszechność depresji u płci pięknej kładą nacisk na czynniki biologiczne. W przypadku kobiet tych czynników jest aż cztery i wszystkie wiążą się ze zmianą funkcjonowania gospodarki hormonalnej.
Są nimi: ciąża, depresja poporodowa, menopauza oraz zespół napięcia przedmiesiączkowego.
Łącząc to z małą odpornością na stres oraz wymaganiami społecznymi, być może trzeba będzie się zgodzić, z tym, że depresja częściej występuje u kobiet…
Jednak z drugiej strony, biorąc pod uwagę ilość mężczyzn, którzy uzależniają się od alkoholu, narkotyków, seksu czy hazardu można przyjąć, że ci mężczyźni z jakiegoś powodu to robią.
Typologia uzależnienia od alkoholu autorstwa lekarza psychiatrii Otto Lescha wyróżnia 4 rodzaje uzależnienia od alkoholu – opisywane w zależności od przyczyn i motywacji sięgania po alkohol. I takim powodem sięgania po alkohol może być wg Lescha właśnie depresja.
Lesch swoją typologię stworzył on w oparciu o badania 444 pacjentów; analizowane przez niego dane dotyczyły przyczyn sięgania po alkohol, rysów osobowościowych pacjentów, jak również obejmowały analizę ich funkcjonowania.
To właśnie wg tej typologii, typ III uzależnienia wyróżniony przez Lesch’a nazwany został modelem używania alkoholu, jako antydepresantu. Kluczowe było bowiem to, że pacjenci nadużywają alkoholu w celu samoleczenia współwystępujących objawów zaburzeń i chorób psychicznych – głównie zaburzeń afektywnych. A alkohol był wypijany głównie w celu poprawy nastroju czy jako środek nasenny.
A zatem być może mężczyznom łatwiej sięgnąć po alkohol czy narkotyki, niż uznać, że się cierpi i czuje się słabym?
Jak myślicie?
Rodzaje depresji: jesienna depresja.
„Mam znowu doła, Znów pragnę śmierci, Wracają stare lęki, I nie mogę w nocy spać” – śpiewał Tymon Tymański w piosence „Jesienna deprecha”.
Myślicie, że to był żart? Nie do końca bo różne są rodzaje depresji.
Bo jesienna depresja ma swoje konkretne przyczyny i podłoże. Wiele procesów w naszym organizmie zachodzi pod wpływem czynników zewnętrznych. A powodów spowolnienia, ospałości, małej energii określanych depresją sezonową możemy upatrywać w braku słońca – słońca, dzięki któremu nie tylko jest jaśniej, ale także, dzięki któremu nasz organizm produkuje witaminę D.
Brak tej witaminy nie tylko wpływa na spadek wapnia w organizmie, ale też na zaburzenia hormonalne, w tym na produkcję melatoniny.
Zaś melatonina odpowiada za nasze zasypianie – nasz organizm wytwarza ją wieczorem i w nocy (niektórzy z nas, ci mający problemy ze snem, przyjmują ją suplementowaną).
Im jest, więc ciemniej, tym nasz organizm produkuje więcej melatoniny.
Nie ma, więc nic dziwnego w tym, że na przełomie jesieni i zimy spada nasza aktywność; jest to wręcz naturalne i zgodne z rytmem przyrody.
Jednak to nie wszystko.
Druga kwestia, która ma wpływ na nasze samopoczucie, to… bezdyskusyjnie koniec wakacji i powrót do pracy czy szkoły. Czy chcemy czy nie, mobilizujemy się do wysiłku. A najbliższe dni, w których możemy odpocząć przypadają na koniec roku, który… jednocześnie bywa czasem tradycyjnych podsumowań i przygotowywania postanowień na nowy rok.
Jesienią więc jednej strony emocjonalnie szykujemy się do nowych wyzwań, z drugiej strony, nasz organizm, nasze ciało chce zapaść w „zimowy sen” – frustracja rodzi się więc naturalnie. Nasi przodkowie – żyjący bliżej natury i zgodnie z jej rytmem – w tym czasie przecież ograniczali swoje aktywności. Obecne czasy wymagają od nas czegoś innego.
Dlatego osobom szczególnie wrażliwym na zmianę pogody powszechnie zalecana jest światłoterapia. Tego rodzaju metodę stosuje się w psychiatrii od 1982 roku – osoba cierpiąca na depresję sezonową poddana jest 10 do 14 sesji naświetlania. Skuteczność tej metody potwierdza nawet 70 procent osób leczonych.
A wy jak radzicie sobie z jesienną deprechą?
Kryzys psychiatrii dziecięcej w Polsce
Szacuje się, że 9 procent dzieci w Polsce potrzebuje pomocy psychiatry. Bo dzieci i młodzież, podobnie jak dorośli ludzie, cierpią na różnego rodzaju zaburzenia psychiczne oraz choroby:
- depresje,
- stany lękowe,
- ADHD,
- zaburzenia odżywania,
- zachowania autoagresywne,
- zespół Aspergera
Często potrzebują tej pomocy natychmiast – z powodu samobójstw ginie obecnie więcej nastolatków niż w wypadkach komunikacyjnych, bo samobójstwo jest przyczyną średnio co 5 zgonu w grupie 15 – 19 lat.
WHO szacuje, że już za 3 lata czyli w 2020 zaburzenia neuro-psychiczne będą pierwszym z 5 najczęstszych chorób, przyczyn zgonów i niepełnosprawności wśród dzieci.
Kto i jak w Polsce będzie im pomagał?
Psychiatria dzieci i młodzieży jest odrębną specjalizacją lekarską zajmująca się diagnozowaniem i leczeniem chorób psychicznych występujących właśnie u nich. Jednak niewiele się o niej w Polsce mówi i słyszy.
Dlaczego?
Przecież dzieci chorują psychiatrycznie – na przykład wg danych amerykańskich aż 30 procent pacjentów dziecięcych leczonych w szpitalach, pojawia się tam właśnie z powodu zaburzeń psychiatrycznych.
I taka jest średnia w krajach rozwiniętych – tymczasem w Polsce pacjenci tacy stanowią niewielki procent. Dlaczego?
Może jest tak dlatego, że psychiatria dziecięca to w Polsce dziedzina nowa – liczy bowiem niespełna 100 lat i u nas się nie rozwinęła? Niekoniecznie, bo w USA psychiatrią dziecięcą zaczęto zajmować się w połowie 20 wieku.
Może więc dlatego, że jeszcze do niedawna uważano, że „dzieci i ryby głosu nie mają” więc może trudno sobie większości z nas wyobrazić, że mają potrzeby emocjonalne? Nie. I nie dlatego, że dzieci nie potrzebują pomocy. Przede wszystkim jest tak dlatego, że nie mogą otrzymać adekwatnej pomocy. A niewiele się mówi o psychiatrii dziecięcej, bo po prostu w Polsce – choć od końca lat 80-tych obserwujemy wzrost zaburzeń psychicznych wśród dzieci i młodzieży – nie ma na nią środków.
Dziś Marek Michalak, Rzecznik Praw Dziecka mówi publicznie, że mamy do czynienia wręcz z zapaścią opieki psychiatrycznej dzieci. I bez względu na to jakie były kiedyś przyczyny zaniedbań wobec dzieci – dziś problemem są finanse, a z nich wynikająca niewystarczająca liczba placówek lecznictwa środowiskowego, nierównomierna sieć placówek stacjonarnych czy liczba specjalistów, w tym terapeutów wspierających leczenie farmakologiczne. W całym kraju – według różnych szacunków – pracuje jedynie około 250 psychiatrów dziecięcych.
Na wizytę pierwszorazową czeka się więc nawet kilka miesięcy. W Polsce nie ma też – pomimo planów – ani jednego dziecięcego Centrum Zdrowia Psychicznego. Pomoc można znaleźć w dużych miastach, takich jak Warszawa, Kraków, Poznań – jednocześnie niektóre województwa są pozbawione tego rodzaju oddziałów psychiatrycznych.
Samobójstwa w depresji
Nikogo nie zaskoczy, ani nie zdziwi informacja, że prawie u 20 procent nastolatków dojrzewanie przebiega burzliwie. Burzliwie, czyli z impulsywnością, drażliwością, nastawieniem do wszystkiego na „nie”. Podobnie, „typowymi” wydają się być tzw. zachowania ryzykowne wśród młodzieży. Badania mówią, że w Polsce co 3 – 4 uczeń uczestniczy w przemocy rówieśniczej, co drugi pił alkohol raz w miesiącu, co piąty nastolatek palił marihuanę.
A jak to wygląda z samobójstwami?
Wydaje się być to temat tabu – bo wiele rodzin, nawet jeśli ich dziecko posunęło się do tak dramatycznego gestu i okrzyku rozpaczy – ukrywa to przed światem.
Według statystyk policyjnych w ciągu lat 2015 – 2016 w Polsce 11093 osób odebrało sobie życie, spośród których 1029 osób to dzieci, młodzież i młodzi dorośli do 24 roku życia. Próby samobójcze rocznie podejmuje aż 20 000 młodzieży.
Wśród dzieci w wieku pomiędzy 10 a 10 rokiem życia – według różnych źródeł – mówi się o liczbie od około 200 do aż 700 samobójstw rocznie. I co ważne – w ostatnich 5 latach współczynnik samobójstw w grupie 15 -19 lat rośnie.
Jednocześnie, osoby planujące targnięcie się na swoje życie, nie ukrywają tego – ponad 1/3 samobójstw ma miejsce w domu i coraz częściej nastolatki informują o zamiarach samobójczych przez Internet oraz telefony komórkowe.
A zatem, traktując w porę niepokojące sygnały możemy zapobiegać tym samobójstwom. Jest zresztą szereg czynników ryzyka które są wspólne dla większości osób, które chciały odebrać sobie życie – przeze wszystkim są to występujące u tych dzieciaków zaburzenia psychiczne. Prawie 90 procent nieletnich ofiar samobójstw cierpiało na zaburzenia depresyjne.
Te zaburzenia depresyjne może by nie wystąpiły w stopniu prowadzącym do samobójstwa, gdyby nie ograniczony w Polsce dostęp do specjalistycznej opieki psychiatrycznej.
Kolejnym czynnikiem jest doświadczanie przemocy – tak fizycznej, jak psychicznej (czy od rówieśników czy od opiekunów). A także negatywne bodźce przez: Internet, SMS-y, a także media, w tym – mało obecny w powszechnej świadomości – efekt Wertera czyli znaczący wzrost liczby samobójstw w reakcji na nagłośnienie samobójstwa znanej im osoby.
Listę tę zamyka element podstawowy: brak więzi emocjonalnych z najbliższymi, rodzicami, brak ich wsparcia i zrozumienia.
Cztery podstawowe przyczyny depresji
Przyczyn depresji jest tyle, ile osób na nią cierpiących. Jednak wśród tych indywidualnych powodów, można znaleźć kilka, które są uniwersalne – i opisane przez psychologów i psychiatrów. Ich świadomość może pomóc osobom cierpiącym na pewien dystans wobec własnej choroby, a jednocześnie zyskać świadomość, że nie jest się wobec depresji bezradnym i bezbronnym.
Jedną z podstawowych przyczyn występowania depresji, uważa się czynnik biologiczny – a dokładnie zaburzoną pracę komórek w ośrodkowym układzie nerwowym. Konkretnie zaś mówimy tu o zaburzeniu neuroprzekaźnictwa, czyli czegoś co odpowiada za przekazywanie sygnałów pomiędzy neuronami. To właśnie na to zaburzenie działają leki przeciwdepresyjne, ponieważ poprawiają działanie neuroprzekaźników i stymulują neurony do wytwarzania hormonów szczęścia: dopaminy czy serotoniny.
Inną przyczynę upatruje się w naszym zaburzonym myśleniu o świecie – bo przecież tak jak myślimy o sobie, o innych, tak się czujemy; nasze subiektywne myśli, subiektywne interpretacje zdarzeń wpływają na nasze emocje, a te zaś na nasze zachowania.
Te z myśli i zachowań, które mają wpływ na rozwój depresji, psycholodzy nazywają „nieadaptacyjnymi”. Między innymi mowa tu o takim pojęciu jak wyuczona bezradność – czyli takim przekonaniu, w którym myślimy, że nie mamy żadnego wpływu na to co się zdarzy.
Terapia w tym przypadku polega na weryfikacji tych nie konstruktywnych myśli i nauce spojrzenia na wszystko na nowo, inaczej.
Kolejną przyczyną powstawania depresji, określa się jako przyczynę rozwojową, ewolucyjną, gdzie depresja jest (bez względu na rodzaje depresji)… reakcją adekwatną do zdarzeń jakie nas spotykają. Wymusza bowiem niejako zatrzymanie się w jednym miejscu i przyjrzenie się swojej sytuacji życiowej. To dzięki obniżonemu nastrojowi koncentrujemy się ściśle na jednym problemie, analizujemy go, szukając rozwiązań – nie rozpraszamy się na inne działania. Wystarczy tylko ten czas umieć przetrwać.
Ostatnia z przyczyn ma podłoże w dzieciństwie – i kładzie nacisk na jakość naszej relacji z matką. Wg Freuda, w dorosłym życiu mamy skłonność do wpadania w stany depresyjne jeśli doznaliśmy w dzieciństwie rozczarowania relacją z najbliższą osobą, nie otrzymaliśmy od niej odpowiedniego wsparcia i poczucia bezpieczeństwa. W tym przypadku warto skorzystać z terapii pogłębionej.
Jak leczyć depresję? Kiedy pójść o szpitala?
Warto nie demonizować depresji i pamiętać, że hospitalizacja jest stosowana tylko w wyjątkowych, naprawdę ciężkich przypadkach. Chory bowiem zazwyczaj otrzymuje od lekarza psychiatry leki, które mają za zadanie wpłynąć na poprawę jego nastroju i go ustabilizować, a następnie jest odesłany do domu.
Psychiatria środowiskowa wręcz zaleca, by chory nie był izolowany od bliskich i swojego środowiska, a opiekę otrzymywał lokalnie (np. lekarz będzie odwiedzał go w domu, jeśli chory sam nie mógłby pojawić się w poradni).
Istnieją zresztą formy pośrednie, pomiędzy pobytem w domu, a szpitalem.
Chory ma możliwość podjęcia leczenia na szpitalnym oddziale – to znaczy, że chory przez określony czas (zazwyczaj kilka tygodni) przychodzi codziennie, przez 5 dni w tygodniu na terapię, a po południu wraca do domu.
Kiedy więc depresję trzeba leczyć wyłącznie w szpitalu? Różne są rodzaje depresji i różne wskazania do hospitalizacji.
Przede wszystkim dotyczy to takiej sytuacji, w której chory nie mógłby samodzielnie funkcjonować i wykonywać podstawowych czynności – depresja na tyle zaburzyła jego dotychczasowe życie, że potrzebuje wsparcia, przywrócenia go do takiej formy, w której mógłby wrócić do domu (dotyczy to sytuacji, w których ma problemy z samodzielnym myciem się czy jedzeniem).
Kolejną sytuacją, w której powinien być leczony w szpitalu, to sytuacje, w których zagraża swojemu życiu lub zdrowiu, czyli kiedy podejmowanie są przez chorego próby samobójcze – taka sama sytuacja ma miejsce, wówczas, gdy zagraża on życiu lub zdrowiu innych.
Oczywiście, jeśli chory chce być leczony szpitalnie, przyjęcie do szpitala jest możliwe, jeśli przedstawi on skierowanie od lekarza. Leczenie stosowane jest także w depresjach o mniejszym natężeniu.
Są jednocześnie wyjątki, w szczególnie trudnych i nagłych sytuacjach i o nich mówi Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego, a konkretnie art. 22. 1a Ustawy:
W nagłych przypadkach, w szczególności w przypadku braku możliwości uzyskania pomocy lekarskiej przed zgłoszeniem się do szpitala, osoba z zaburzeniami psychicznymi może być przyjęta do szpitala psychiatrycznego, za jej pisemną zgodą, bez skierowania…
