Prozac oraz inne znane leki antydepresyjne są przepisywane milionom pacjentów na całym świecie. Mija 25 lat od wprowadzenia na rynek wielu antydepresantów, a w dalszym ciągu nie są znane wszystkie skutki uboczne tych leków. Jako leki wpływające na funkcje mózgu, mogą one skutkować m.in. wieloma ryzykownymi zachowaniami, szczególnie w czasie przedawkowania lub odstawienia leków. Ponadto, Prozac oraz leki antydepresyjne stały się bardzo popularnym środkiem dla wielu osób, które zażywając je, pragną zmienić swoje życie na lepsze. Niestety większość, mimo zażywania antydepresantów, w dalszym ciągu nie rezygnuje z jazdy samochodem, pracy wymagającej wyjątkowego skupienia czy też obsługi niebezpiecznych urządzeń mechanicznych.
Kilka słów o tym, czym tak naprawdę jest Prozac i inne antydepresanty
Prozac (fluoksetyna) jest rodzajem leku przeciwdepresyjnego, zaliczanego do rodziny średnio ciężkich medykamentów – selektywnego inhibitora wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), stosowanym w leczeniu depresji. Fluoksetyna (nazwa handlowa Prozac) jest stosowana w leczeniu ataków paniki, zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych, wybranych zaburzeń odżywiania (bulimia) i ciężkiej postaci zespołu napięcia przedmiesiączkowego (przedmiesiączkowe zaburzenia dysforyczne).
Lek ten może poprawić nastrój, sen, apetyt i poziom energii, a także może pomóc przywrócić zainteresowanie codziennym życiem. Może on zmniejszyć lęk, niepokój, niepożądane myśli i liczbę ataków paniki.
Ponadto, Prozac oraz inne antydepresanty regulują ilość zachowań maniakalnych i obsesyjnych – chęć wykonywania powtarzających się zadań (takich jak mycie rąk, obsesyjne liczenie przedmiotów czy sprawdzanie wykonania jakiegoś działania), które zakłócają codzienne życie. Fluoksetyna może zmniejszać drażliwość, zwiększony apetyt i depresję. Lek ten wydawany jest wyłącznie z przepisu lekarza psychiatry i musi być przyjmowany tylko pod jego ścisłą kontrolą.
Niebezpieczne efekty uboczne antydepresantów, które wpływają na zmianę codziennego funkcjonowania
Lek ten, jak każdy antydepresant, ma również szereg działań ubocznych, które mogą istotnie wpłynąć na życie człowieka. Niepożądane skutki zażywania Prozacu oraz innych leków antydepresyjnych obejmują m.in.:
- nudności,
- rozstrój żołądka,
- zaparcia,
- bóle głowy,
- niepokój,
- problemy ze snem (bezsenność),
- nadmierną senność,
- zawroty głowy,
- nerwowość,
- palpitacje serca,
- utrata apetytu lub zwiększenie apetytu,
- zmiany wagi,
- stany grypopochodne (zatkany nos, kichanie, ból gardła),
- suchość w ustach,
- zmniejszony popęd seksualny,
- impotencję,
- trudności z orgazmem (dotyczy kobiet).
Antydepresanty wydawane pod ścisłą kontrolą – mit powielany na potrzeby mediów
Leki antydepresyjne zażywane w okresie ciąży mogą powodować wady serca lub poważne dysfunkcje rozwojowe u noworodka. Substancje w nich zawarte przenikają do mleka matki i mogą zaszkodzić poważnie karmionemu niemowlęciu. Zalecana dawka antydepresantów wynosi (+/-) 10-80 mg na dobę.
Leki nie powinny być przyjmowane z innymi farmaceutykami, jak również z substancjami typu alkohol czy narkotyki. Połączenie leków antydepresyjnych i SP (substancje psychoaktywne) grozi śmiertelnym niebezpieczeństwem. Znane są przypadki wypadków drogowych czy tragicznych w skutkach napaści z użyciem broni, które dokonywane były pod wpływem tego typu mieszaniny.
Połączenie alkoholu i antydepresantów całkowicie zaburza logiczne myślenie i powoduje stany psychodeliczne, w których pojawiają się wizje i halucynacje, mogące wywoływać napady szału, ataki paniki czy stany lękowe, skutkujące próbami walki z „atakującymi nas” napastnikami. Ponadto antydepresanty mogą nasilać myśli lub akcje samobójcze u dzieci, młodzieży i młodych dorosłych, już w ciągu pierwszych kilku miesięcy leczenia lub po zmianie zalecanej dawki.
Prozac i inne leki przeciwdepresyjne są wydawane na receptę, co oznacza, że ich sprzedaż apteczną powinny ściśle kontrolować organy państwowe lub inne placówki, związane z monitorowaniem ilości wydanych leków, których skład może zagrażać życiu i zdrowiu danego pacjenta. Niestety rzeczywistość dowiodła, iż zażywanie antydepresantów w ogóle nie podlega kontroli.
Najlepszym przykładem są celebryci, którzy samodzielnie dawkowali sobie leki antydepresyjne, co w konsekwencji doprowadziło do ich przedwczesnej śmierci. Takie zachowanie pojawiają się nie tylko u gwiazd, ale również u osób żyjących w dużych aglomeracjach miejskich. Ludzie ci mają dostęp do większej liczby znajomych, którzy są w stanie dostarczyć im wyżej wymienione leki.
Stosowanie antydepresantów a upośledzenie zdolności do obsługi pojazdów mechanicznych
Obecnie w Stanach Zjednoczonych jedna na dziesięć osób przyjmuje leki przeciwdepresyjne. Z badań wynika, iż 90% Amerykanów codziennie porusza się samochodem w przestrzeni publicznej. Stwarza to zagrożenie na drodze, po której jeżdżą również kierowcy przyjmujący dawki antydepresantów.
Powstaje pytanie, czy takie zachowanie jest bezpieczne?
Zdaniem naukowców Prozac oraz inne antydepresanty mogą wpływać na zmniejszenie zdolności do prowadzenia pojazdu. Warto wspomnieć, iż niewiele miejsca w mediach poświęca się temu zagadnieniu, co z pewnością działa bardzo negatywnie na zjawisko wypadków drogowych z udziałem osób „na Prozacu” i innych antydepresantach. Z pewnością szum medialny podziałałby, jako przysłowiowy „straszak”, mogąc uświadomić osobom, iż przyjmowanie leków antydepresyjnych bardzo negatywnie wpływa na funkcje mózgu i opóźnia reakcje psychomotoryczne u kierowców.
W kilkunastu kontrolowanych testach z udziałem wielu ochotników cierpiących na depresję, bulimię, ataki paniki, u których stosowano leczenie farmakologiczne w postaci leków antydepresyjnych stwierdzono, że połączenie medykamentów przeciwdepresyjnych z zaburzeniami psychicznymi może prowadzić do powstawania niebezpiecznych sytuacji w ruchu drogowym.
Osoby takie mogą odczuwać nadmierne pobudzenie lub też znużenie. Ponadto leki antydepresyjne wywołują szereg skutków ubocznych, które wymieniono powyżej. Zaliczamy do nich m.in., nudności, zawrotu głowy czy nadmierną senność i brak skoordynowanych ruchów. Prowadzi to do wykonywania czynności w sposób mechaniczny, bez udziału tych obszarów mózgu, które odpowiadają za szybką reakcję i myślenie abstrakcyjne.
Czy można prowadzić samochód po zażyciu Prozacu i innych antydepresantów?
Prowadzenie samochodu w czasie przyjmowania leków przeciwdepresyjnych może powodować liczne problemy. Testy udowodniły, iż pojawia się utrata zdolności pełnego panowania nad pojazdem mechanicznym oraz problem z motoryką. Każda reakcja ulega znacznemu wydłużeniu i często wymaga o wiele więcej wysiłku.
Osoba przyjmująca leki antydepresyjne powinna na czas leczenia zrezygnować prowadzenia pojazdu lub też poruszać się wyłącznie z osobą towarzyszącą.
Należy pamiętać, że lek przeciwdepresyjny bardzo różni się od środka uspokajającego. Środki uspokajające tłumią impulsy, które przechodzą z mózgu do centralnego układu nerwowego. Leki takie jak Prozac, Zoloft czy Paxil są w rzeczywistości inhibitorami wychwytu zwrotnego serotoniny i działają w celu skorygowania braku równowagi chemicznej w mózgu.
Ogólnie rzecz biorąc, mogą one zaburzać prawidłową ocenę sytuacji na drodze, wpływać na płynność ruchów i precyzję wykonywania manewrów. Ponadto, leki z tej grupy z łatwością wchodzą w interakcje z innymi substancjami, jak również używkami – nawet kofeiną czy papierosami.
Czas reakcji oraz zdolności psychomotoryczne osób leczonych antydepresantami mogą znacznie różnić się od tych, które pojawiają się w mózgu osób „zdrowych”. Nie oznacza to, iż osoba taka ma być wykluczona ze społeczeństwa i nie może być uczestnikiem ruchu drogowego. Powinna ona jednak na czas leczenia zrezygnować z prowadzenia pojazdów mechanicznych.
